Ochrona oczu i twarzy

Ochrona oczu i twarzy

Oczy to jedne z ważniejszych narządów w naszym ciele. Skomplikowany narząd jest bardzo delikatny i trudny w leczeniu

Nie pozwólmy na zagrożenie podczas wykonywanych prac.

Środki ochrony oczu zabezpieczają wzrok i przed szkodliwymi, niebezpiecznymi czynnikami zewnętrznymi występującymi w środowiskach pracy. Skuteczne stosowanie środków ochrony indywidualnej w znacznym stopniu zmniejsza ryzyko wystąpienia urazów.

Gogle, okulary, maski całotwarzowe.Wiodący producenci w tej kategorii to Canis, Ardon, Cerva, JSP, 3M.

Podział osłon twarzy i oczu

Ze względu na konstrukcję sprzęt ochrony oczu i twarzy można podzielić na:

• Okulary ochronne – posiadają szybki wykonane z nietłukącego się szkła lub tworzywa sztucznego. Szybki przezroczyste służą jako ochrona przed odpryskami ciał stałych lub cieczy. Szybki posiadające filtry ochronne są specjalnie barwione i chronią przed promieniowaniem ultrafioletowym, podczerwonym i przed jaskrawym światłem. Aby zwiększyć stopień ochrony okulary powinny być dodatkowo wyposażone w boczne osłony. Wskazane jest również, aby posiadały osłonki zabezpieczające przed dostaniem się ciał stałych od strony czoła.
• Gogle ochronne – ściślej i dokładniej niż okulary obejmują twarz w okolicy oczu. Posiadają lepsze własności ochronne niż okulary. Szybki najczęściej zabezpieczone są przed zaparowaniem. Wyposażone są w system wentylacji bezpośredniej lub pośredniej – wymaganej przy pracach ze szkodliwymi czynnikami chemicznymi. Większość konstrukcji gogli pozwala również na ich stosowanie wraz z okularami korekcyjnymi.
• Osłony twarzy – wykonane są z tworzyw sztucznych (np. poliwęglanu, acetatu) lub z metalowej siatki. Mogą być wyposażone w filtry chroniące przed szkodliwym promieniowaniem. W zależności od konstrukcji i tworzywa przystosowane są do prac w różnych środowiskach, np. przy kontakcie z chemikaliami czy możliwości zetknięcia się bądź uderzenia z cząstkami stałymi. Mogą chronić również podbródek oraz szyję. Osłony twarzy montowane są na nagłowiu samonośnym lub na hełmie ochronnym.
• Przyłbice spawalnicze – chronią całą twarz oraz oczy przed gorącymi iskrami i odpryskami oraz szkodliwym promieniowaniem emitowanym podczas spawania. Przyłbice spawalnicze składają się z korpusu, ramki na szybkę i z filtra. Mocowane są na głowie użytkownika za pomocą własnego nagłowia lub bezpośrednio na hełmie ochronnym. Mocowanie umożliwia uchylne podniesienie przyłbicy. Wymienne filtry umożliwiają zastosowanie filtra o stopniu przyciemnienia odpowiednio dobranym do rodzaju i intensywności spawania. Coraz większą popularność zdobywają przyłbice spawalnicze aktywne z automatycznym filtrem samościemniającym - tzw. przyłbice samościemniające.
• Tarcze spawalnicze – trzymane są przez pracownika w ręku podczas spawania. Chronią oczy, twarz i szyję. Składają się z korpusu, ramki na szybkę, filtra i rękojeści. Wymienne filtry umożliwiają zastosowanie filtra o stopniu przyciemnienia właściwym do rodzaju i intensywności spawania.
• Kaptury – oprócz ochrony oczu i twarzy zapewniają ochronę głowy i szyi, np. w hutnictwie przed działaniem wysokiej temperatury i odprysków stopionych metali.

Ze względu na przeznaczenie sprzęt ochrony oczu i twarzy można podzielić na:

• Chroniący przed czynnikami mechanicznymi
  Do tej kategorii należą osłony chroniące twarz i oczy przed odpryskami ciał stałych i uderzeniami zwane przeciwodpryskowymi: okulary przeciwodpryskowe, gogle przeciwodpryskowe, osłony przeciwodpryskowe. Zgodnie z normą PN-EN168:2005 oraz PN-EN166:2005 wszystkie okulary, gogle oraz osłony twarzy, chroniące przed odpryskami ciał stałych muszą spełniać wymagania odporności na uderzenie.
  Sprzęt do ochrony oczu i twarzy przed czynnikami mechanicznymi ze względu na wytrzymałość dzieli się na cztery poziomy ochrony:
  - 1-szy poziom: (podwyższona energia uderzenia) - odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 22 g z prędkością  5,1 m/s,
  - 2-gi poziom: (niska energia uderzenia) - odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 0,86 g, z prędkością 45 m/s,
  - 3-ci poziom: (średnia energia uderzenia) - odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 0,86 g, z prędkością 120 m/s,
  - 4-ty poziom: (wysoka energia uderzenia) - odporność na uderzenie stalową kulką, o masie 0,86 g, z prędkością 190 m/s.
  W zależności od parametrów optycznych szybek ochronnych, środki ochrony oczu i twarzy mogą być zaliczone do 1, 2 lub 3 klasy wykonania optycznego. Środki ochrony oczu i twarzy, wyposażone w szybki ochronne o 1 klasie optycznej są przeznaczone do stosowania ciągłego (w ciągu 8-godzinnej zmiany roboczej), natomiast wyposażone w szybki ochronne o 3 klasie optycznej są przeznaczone do stosowania krótkotrwałego.
• Chroniący przed czynnikami chemicznymi
  Do tej kategorii należą gogle i osłony twarzy chroniące przed działaniem czynników chemicznych i pyłów. Materiały, z których wykonywane są oprawy oraz szybki gogli i osłon twarzy odporne są na działanie większości substancji chemicznych. Z uwagi na jedynie krótkotrwały, przypadkowy kontakt opraw i szybek z substancjami chemicznymi i pyłami brak jest konieczności uwzględniania odporności szybek i opraw na ich działanie. Gogle powinny posiadać wentylację pośrednią, która zapobiega wnikaniu drobinek pyłów i kropel cieczy. Osłony przeznaczone są do ochrony twarzy i oczu przed rozbryzgami cieczy, np. podczas przelewania szkodliwych substancji płynnych, natomiast do ochrony oczu przed chemikaliami w postaci kropli, oparów, gazów i pyłów stosowane są gogle ochronne. Okulary nie stanowią dobrej ochrony przed czynnikami chemicznymi.
• Chroniący przed czynnikami biologicznymi
  Do tej kategorii należą gogle i osłony twarzy chroniące przed działaniem czynników biologicznych  w postaci cieczy, aerozoli lub par. Sprzęt ochronny powinien charakteryzować się taką samą konstrukcją jak stosowany do ochrony przed  czynnikami chemicznymi.
• Chroniący przed czynnikami termicznymi
  Podstawową funkcją sprzętu ochrony oczu i twarzy chroniącego przed czynnikami termicznymi jest ochrona oczu i twarzy przed: gorącymi odpryskami ciał stałych (żużla, metali, szkła itp.), rozbryzgami stopionych metali, intensywnym promieniowaniem cieplnym i przed krótkotrwałym kontaktem z płomieniem. W zależności od przeznaczenia w tej grupie ochron oczu i twarzy można wyróżnić sprzęt na stosowany: w hutnictwie, podczas spawania gazowego i w technikach pokrewnych, podczas spawania elektrycznego lub cięcia plazmą, podczas gaszenia pożarów.
• Chroniący przed promieniowaniem optycznym
  Podstawową cechą sprzętu ochrony oczu i twarzy przed promieniowaniem optycznym jest odpowiedni filtr optyczny. Filtry różnią się stopniem przepuszczania promieniowania o różnej długości fali. Ze względu na specyficzne zagrożenia wywoływane przez źródła promieniowania optycznego występujące na stanowiskach pracy, sprzęt ochrony oczu i twarzy można dodatkowo rozdzielić na: 
  - sprzęt chroniący przed nadfioletem
  - sprzęt chroniący przed podczerwienią
  - sprzęt chroniący przed promieniowaniem emitowanym podczas spawania
  - sprzęt chroniący przed promieniowaniem laserowym
  - sprzęt chroniący przed olśnieniem słonecznym (tzw. okulary przeciwsłoneczne).
• chroniący przed łukiem powstającym przy zwarciu elektrycznym
  Do ochrony oczu i twarzy przed łukiem elektrycznym stosowane są osłony twarzy. Osłony te nie powinny mieć zewnętrznych elementów metalowych oraz powinny zapewniać ochronę całej twarzy. Minimalna wysokość szybek powinna wynosić 150 mm, a grubość co najmniej 1,2 mm. Dodatkowo osłony powinny zapewniać ochronę przed uderzeniem o co najmniej o niskiej energii i promieniowaniem nadfioletowym (o oznaczeniu 3-1,2). Osłony twarzy zapewniają ochronę przed porażeniem prądem o napięciu do 440 V a niektóre do 1kV i więcej.
• przeznaczony do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem
  W warunkach pracy w  atmosferze zagrożonej wybuchem należy zachować szczególną ostrożność, m.in. przez stosowanie środków ochrony indywidualnej wykonanych z materiałów antyelektrostatycznych. Własności antyelektrostatyczne ochron oczu i twarzy stanowią ich dodatkową cechę ochronną.